Grote voorjaarsschoonmaak

Op 1 april 2004 behandelde de Raad van State het bezeurschrift tegen de spitsstrook op de A1, ingediend door bewoners van het Veluwse dorp Terschuur. De datum bleek veelzeggend. De uitspraak ook: de minister moest een nieuw besluit nemen, maar dan beter gemotiveerd. En de spitsstrook mocht wel alvast open, mits de snelheid tot een stroperige 80 werd afgeknepen.

Nu kent het Nederlandse bestuursrecht grofweg twee uitspraken: de overheid krijgt gelijk, of krijgt een herkansing om alsnog gelijk te krijgen. Maar dan krijgt ze wel alvast haar zin. Deze corruptie is alom bekend. Het is de reden dat gerenommeerde advocatenkantoren liever niet tegen de overheid procederen: het afbreukrisico is te groot. In het gunstigste geval behaal je een Pyrrusoverwinning, zoals hier dus de inboorlingen uit Terschuur overkwam.

Toch wist iemand het ministerie wijs te maken dat de overheid dit keer echt had verloren. Een fraai staaltje gedachtenmanipulatie. Gelukkig zat V&W na dit “verlies” niet bij de pakken neer. Gedreven als altijd om de files daadkrachtig aan te pakken, zocht men direct de grenzen van de uitspraak. Eh…oh nee, het was anders: men liet de mondhoekjes zakken om bedroefd de treurende onderdanen vertellen dat er echt niets meer aan te doen was.

Tot vorige week. Iemand heeft kennelijk het licht aangedaan bij V&W en de uitspraak ontdaan van alle moeilijke woordjes: “maak even een nieuw besluit, maar die spitsstrook mag open hoor, groetjes, de rechter”. De strook werd direct geopend en de minister bood ons zijn excuses aan, waarvoor dank. Maar wie heeft nu eigenlijk schuld aan deze klucht?

Nee, dit keer niet Koos Spee. Die heeft hier toch echt niets mee te maken. En anders had hij met z’n SBS6-woordenschat de uitspraak toch niet begrepen. En ook Andreetje, zijn klef keffende schoothondje, had het baasje niet kunnen helpen. Want reken maar dat ze dat mooi hadden gevonden hoor, een extra stukkie 80km om fijn mensen hun rijbewijs af te pakken. Ook voor die twee dus een gemiste kans.

De bewoners van Terschuur? Tja, die zullen zich ook wel hebben afgevraagd waarom ze nog steeds dagelijks door het sluipverkeer van de zwarte sokken werden gereden. Maar zou men daar wel intelligent genoeg zijn om het verband te zien? Al eeuwen circuleren dezelfde drie genen tussen vier families. Elke vorm van evolutie is zo aan hen voorbij gegaan. Logisch dat ze daar niet in geloven. Voor zover ze de vergissing überhaupt hebben opgemerkt, zagen ze het waarschijnlijk als een geschenk van god. Zalig zijn de onnozelen van geest.

De pluizen van milieudefensie dan? Het lijkt er gek genoeg op dat die zich met deze zaak niet hebben bemoeid. Voor hun geloof was in Terschuur kennelijk geen plaats. Waarschijnlijk hebben ze wel op het hoofdkwartier de arafatsjaaltjes nat gelachen. Maar dat kun je ze niet kwalijk nemen. Hebben zij ook een keer een leuke dag.

De Raad van State wellicht? Nee joh, die waren gewoon lekker zichzelf. Als altijd probeerden deze taalkunstenaars om hun uitspraak volkomen onleesbaar te maken. De meervoudige ontkenningen vliegen om je oren, zodat je een wiskundige graad moet hebben om zonder ademnood het eind van elke zin te halen. Maar deze uitspraak is in de kern zo duidelijk dat die niet met jargongebabbel kan worden gemaskeerd. En om nog even een mondelinge toelichting te geven: kom nou, het is de rijdende rechter niet! Daarvoor hebben we advocaten.

De landsadvocaat Pels Rijcken dus? Daags na de ontknoping verklaarde de minister dat zijn voorgangster Karla Peijs destijds bij de landsadvocaat het “hoogst mogelijke juridische advies” had ingewonnen. Toe maar. Dat advies luidde dat de strook alleen open kon als binnen een half jaar een nieuw besluit zou volgen. Dat ging Karla´s daadkracht kennelijk te boven. Ik betwijfel overigens of de landsadvocaat juist werd geciteerd, want gewoonlijk weet die prima hoe men de pluis in de Pels moet verdelgen: gewoon openstellen die strook, zien we later wel verder. Je kunt altijd nog sorry zeggen, zeker bij het CDA nietwaar?

Het net sluit zich langzaam. V&W had een indrukwekkende delegatie naar de zitting gestuurd. De presentielijst bulkt van de bollebozen: 3 keer een meester, 2 keer een doctorandus en 2 ingenieurs, waarvan 1 ernstig. Allemaal verkeerskunders die regelmatig vuistdikke verkeersrapporten uitbraken. Dan moeten die zes velletjes vonnis toch kinderspel zijn?

Maar blijkbaar vonden deze lieden het niet nodig even actief mee te denken. Anders had men in de uitspraak al snel diverse kreten aangetroffen als “het betoog van appellanten faalt derhalve”, “de Raad volgt de appellanten niet in hun betoog”, “hierop faalt het betoog van appellanten”, “appellanten hebben verder geen feiten en omstandigheden aangedragen”, “is de Raad van oordeel dat verweerder zich op het standpunt heeft kunnen stellen”, enz. enz. Een beetje acadeem voelt de beslissing al van verre aankomen. Dat de dames en heren verkeersintelligentia niet aan de bel trokken kan dus slechts betekenen dat ze de uitspraak niet hebben gelezen. Terwijl juist zij geacht worden er met hun neus bovenop te zitten.

En voor die lamlendigheid is minister Eurlings politiek verantwoordelijk. Hij sprak heel sjiek over een collectieve fout. Maar waarschijnlijk heeft hij ’s avonds wel de telefoon gepakt en Karla nog even vriendelijk bedankt voor de zooi die ze heeft achtergelaten. Hopelijk rollen er binnen het ministerie een paar verkeerskundige koppen en worden voorgaande besluiten nog eens grondig heroverwogen. En worden er nog wat idiote regeltjes en richtlijnen geschrapt. Er is veel op te ruimen en ik wens Camiel veel succes bij de grote voorjaarsschoonmaak.